ئۇيغۇر

يالقۇن روزى 　　　ﻳﯧﻘﯩﻨﻘﻰ ﻳﯩﻠلاردﯨﻦ ﺑﯘﻳﺎن ﺑﯩﺰﻧﯩﯔ ﺑﻮﻛﺴﭽﯩﻠﯩﺮﯨﻤﯩﺰ ﮬﻪﻣﻤﻪ ﻛﯩﺸﻰ ﻛﯚز ﺗﯩﻜﯩﺪﯨﻐﺎن ﭼﯧﻤﭙﯩﻴﻮﻧﻠﯘق ﺳﯘﭘﯩﺴﯩﻐﺎ ﭘﺎت – ﭘﺎت ﭼﯩﻘﯩﭗ ﺗﯘرﯨﺪﯨﻐﺎن ﺑﻮﻟﺪى. ﮬﻪر ﻗﯧﺘﯩﻢ ﺋﯘلار ﻏﺎﻟﯩﺒلارلا ﻗﻪدەم ﻗﻮﻳﺎلاﻳﺪﯨﻐﺎن ﺳﯘﭘﯩﺪا ﺗﯘرۇپ ﺑﻮﻳﻨﯩﻐﺎ ﻣﯧﺪال ﺋﯧﺴﯩﭗ، ﻗﻮﻟﻠﯩﺮﯨﺪا ﮔﯜﻟﻠﻪرﻧﻰ ﭘﯘلاﯕﻠﯩﺘﯩﭗ ﺗﺎﻣﺎﺷﯩﺒﯩﻨلارﻏﺎ ﺋﯧﮭﺘﯩﺮام ﺑﯩﻠﺪۈرﮔﻪﻧﺪە، ﺋﯚﻳﻠﯩﺮﯨﺪە ﺗﯧﻠﯧﯟﯨﺰورﻏﺎ ﺗﻪﻗﻪززاﻟﯩﻖ ﺑﯩﻠﻪن…

شائېر ئوسمانجان ساۋۇتنىڭ «گۇللەر سوزلەيدۇ »توپلىمىغا باھا ئابدۇرېشىت سۇلايمان گۇل توغىرسىدىكى لىرىكىلىق بايانلاردا ئۇيغۇر شېئىريىتىدىكى ئۇستازلارنىڭ باسقان ئىزلىرى ۋۇجۇدىمىزغا «گۇل ئەنئەنىسى »توغۇرلۇق چۇشۇنۇش ،تەپەككۇر قىلىش ئىمكانىيىتى چوڭ شېئىريەت دۇردانىلىرىنى تەقدىم ئەتتى ،ئۇيغۇر شېئىريىتىنىڭ قايتىدىن گۇللىنىش،راۋاجلىنىش دەۋرىنى ياراتقان مەۋلانە ئەبەيدۇللا لۇتىفى…

(ئۇيغۇر يىڭى شىئېريىتى ھەققىدە قىسقىچە تەھلىل ) ئەنئەنىمىزدىكى –شېئىريەت ھۇجەيرىلىرى ئابدۇرېشىت سۇلايمان شېئىريەت- سۇزۇك روھى پائىلىيىتىمىزنىڭ ھەركەتچان ھۇجەيرىسىگە ئايلانغاندا، تەننىڭ گۇزەللىك تەرىپىدىن قامال قىلىنىش جەرياننى تاماملىغان تەپەككۇر، بوشلۇق بىلەن بىر گەۋدىگە ئايلىنىدۇ .بۇ بىر مىدىسسېنالىق يۇزلىنىش .دۇنيا –ئىلىم پەن جەۋھەرلىرىدىكى…

ئەخمەتجان ئوسمان يېقىنقى يىللاردىن بۇيان ،ئۇيغۇر شېئىرىيىتىدە ئۆزگىچە سەزگۈرلۈك مەيدانغا كەلدى .ھازىر،ئەدەبىي تەنقىدچىلەر ۋە كىتابخانلار ئارىسىدا «ئەنئەنۋى شېئىرلار ».«گۇڭگا شېئىرلار »دېگەن ئىككى ئاتالغۇ كۆپ تەكرارلىنىپ ،ئۇيغۇر شېئىرىيىتى ئۆزلىگىدىن ئىككى چوڭ لاگېرغا بىلىنمەكتە .بەزىلەر يېڭى سەزگۈرلۈكىنى ئۇيغۇر شېئىرى ئەنئەنىسىگە تۈپتىن خىلاپ…

روخاننا بلۇمى(ئامېرىكىلىق) ئامېرىكىلىقلارنىڭ ئارىسىدا ھازىر ئەڭ داڭلىق ئارتىسلار، ئەڭ قەدىرلىنىدىغان ناخشىچىلار، ئەڭ تونۇلغان تەنھەرىكەتچىلەر، ئەڭ ياخشى كۆرۈلىدىغان يازغۇچىلار كىم دەپ تەكشۈرۈپ باقسا، جاۋاب تېپىش تەس ئەمەس. پىكىرلەر ھەر خىل ، بىرلىككە كەلگەن پىكىر يوق بولسىمۇ، ئەمما ھەر بىر ئامېرىكىلىق بۇ…

ئەلى غوجاخۇن «تارىم ژۇرنىلى»نىڭ 2012-يىللىق1-سانىدا ئېلان قىلىنغان يالقۇن روزى ئاپتورلىقىدىكى «شەرقشۇناسلىقنىڭ سەنىمىگە دەسسەش» دېگەن ماقالىنى ئوقۇپ، (قىسقارتىپ «ماقالە»دەپ ئېلىنىدۇ)بۇ ھەقتىكى تونۇش- چۈشەنچىلىرىمنى ئوتتۇرىغا قويۇپ باققۇم كەلدى. «ماقالە»دە ئاپتور ئاۋۋال شەرقشۇناسلار ۋە شەرقشۇناسلىق ئىلمىنىڭ يامان «تەسىرى»ۋە «زەھىرى» ھەققىدە مۇلاھىزە يۈرگۈزىدۇ. ئاندىن…

ئەمەتجان قۇربان (ئۇرغۇ) ئالەمدىكى بارلىق جانلىق ۋە جانىسىز مەۋجۇداتلار ، كىشلەر ئېڭىدا ئۇزۇندىن بۇيان ئەكس ئېتىلىپ كىلىۋاتقان خيالى چىنلىققا ئىگە . سوبكىتىپ ھىسي ئۇقۇملار شېئرىيەت ئىلىمىدە ئۆزىنىڭ ئەكسى ئەتتۈرۈلۈش قىممىتى ۋە رولى ( كۈچ قۇدرىتى ) باردىسەك ھەرگىز خاتالاشقان بولمايمىز…

ئابدۇرېھىم دۆلەت ساۋاتلىق ئۇيغۇرلار ئىچىدە نۇزۇگۇمنى بىلمەيدىغانلار بولمىسا كېرەك، ھېچبولمىغاندا ئاڭلاپ باققان بولۇشىمىز مۇمكىن. ئەمما نۇزۇگۇم تېمىسىنىڭ ئوخشىمىغان دەۋىردە، ئوخشىمىغان يازغۇچىلار تەرىپىدىن، ئوخشىمىغان ژانىردا قايتا – قايتا يېزىلغانلىقىنى بەلكىم خېلى كۆپ ساندىكى كىشىلەر بىلمىسەكېرەك. ھەر قانداق مىللەت ئۆزىنىڭ قەھرىمانىدىن چەكسىز…

شائىر مۇھەممەتئىمىن توختىنىياز (سۈزۈك) نىڭ ھاياتى ۋە ئەدەبىي ئىجادىيىتى توغرىسىدا ئومەر ئوسمان (ﻳﻪﻛﻪﻥ ﺗﯩﻠﯩﯟﯨﺰﯨﻴﻪ ﺋﯩﺴﺘﺎﻧﺴﯩﺪىن) «شائىر» دىگەن بۇ نام قەدىمدىن بۇيانۋەتەن ۋە مىللەت ئۈچۈن سۆيۈنۈش ۋە ئىپتىخاربولۇپ كەلگەن. ھەقىقەتەن «شائىر » دىگەن بۇ مۇقەددەس نامنى ئاڭلىغىنىمىزدا ، قېمىكىئېغىرلىقنى كۆتۈرۈشكە قادىر…

مەھمود دەرۋىش ئۆزگىچە ئۇسلۇب، ئۆزگىچە خۇسۇسىيەت ياراتقان ئەرەب دۇنياسىدىكى بىردىنبىر ئاتاقلىق شائىر، ئۇ 1942- يىلى فەلەستىننىڭ شەرقى شىمالىغا جايلاشقان « ئوككا » دېگەن شەھىرىدە تۇغۇلغان. ئۇ ئەرەبچە، ئىنگىلىزچە، ئىبرانىيچە، روسچە قاتارلىق تىللارنى ياخشى بىلىدۇ. ئۇ ئىسرائىلىيە ھۈكۈمىتىگە قارشى پىكىر- ھەركەتتە…

ﺋﺎﺑﺪﯗﺷﯘﻛﯜﺭ ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪﺗﺌﯩﻤﯩﻦ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﺎﭘﺘﻮﻧﻮﻡ ﺭﺍﻳﻮﻧﯩﻤﯩﺰﺩﺍ ﺗﻮﭘﻠﯩﺸﯩﭗ ﻳﺎﺷﺎﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﻏﻮﻟﻠﯘﻕ، ﻳﻪﺭﻟﯩﻚ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ ﯞﻩ ﺋﺎﭘﺘﻮﻧﻮﻣﯩﻴﻪ ﮬﻮﻗﯘﻗﻰ ﻳﯜﺭﮔﯜﺯﮔﯜﭼﻰ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ. ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﭘﺎﺭﭼﻪ ﮬﺎﻟﻪﺗﺘﻪ، ﺟﯘﯕﮕﻮﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﻗﺎﺗﺎﺭ ﭼﻮﯓ ﺷﻪﮬﻪﺭﻟﯩﺮﯨﺪﻩ ﺧﯩﺰﻣﻪﺕ ﯞﻩ ﺗﯩﺠﺎﺭەﺕ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ. ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺟﯘﯕﮕﻮﺩﯨﻦ ﺑﺎﺷﻘﺎ، ﻗﺎﺯﺍﻗﯩﺴﺘﺎﻥ، ﻗﯩﺮﻏﯩﺰﯨﺴﺘﺎﻥ، ﺋﯚﺯﺑﯧﻜﯩﺴﺘﺎﻥ، ﺗﺎﺟﯩﻜﯩﺴﺘﺎﻥ، ﺗﯜﺭﻛﻤﻪﻧﯩﺴﺘﺎﻥ (ﺋﺎﺳﺎﺳﻠﯩﻘﻰ ﺑﺎﻳﺮﺍﻡ ﺋﻪﻟﻰ ﺭﺍﻳﻮﻧﻰ)،…

ئابدۇلئەھەد ئابدۇرەشىد بەرقى خەرىتىگە قارىسىڭىز ئېلىمىزنىڭ دەل ئوتتۇرىسىدا ئوتتۇرا تۈزلەڭلىك مەدەنىيىتىگە ۋەكىللىك قىلىدىغان گۈزەل خېنەن ئۆلكىسى سوزۇلۇپ ياتىدۇ.خېنەن ئۆلكىسىنىڭ زېمىنىنىڭ شەرقى يان بۆلىكى ئاساسەن پايانسىز تۈزلەڭلىك،يۇقىرى سۈرئەتلىك تاشيولنى بويلاپ سەپەرگە چىقسىڭىز ئۆزىڭىزنى پايانسىز بۇغدايلىق ئىچىدە كېتىۋاتقاندەك ھېس قىلىسىز.بولۇپمۇ جېڭجۇ-كەپفېڭ-شاڭچيۇ يۇقىرى…