ئۇيغۇر تىلى

ھۈنەر -كەسپ بىر مىللەتنىڭ ھاياتىدا مۇھىم ئورۇن تۇتىدىغان مەدەنىيەت ھادىسىسى، ھۈنەر – كەسپ ئاتالغۇلىرىنى تەتقىق قىلىش مىللى مەدەنىيەتنى يەنىمۇ ئىچكىرىلەپ تەتقىق قىلىشنىڭ ، شۇنداقلا شۇ ھۈنەر – كەسپلەرنىڭ كېلىپ چىقىش تارىخىنى، يىل دەۋرىنى تەتقىق قىلىشنىڭ ئاساسى بولىدۇ. ھازىرقى زامان ئۇيغۇر…

ئەسەت سۇلايمان 7-ئەسىرنىڭ ئوتتۇرىلىرىدىن باشلاپ 10-ئەسىرگىچە ئىسلام دېنى بىزنىڭ يۇرتىمىزنىڭ جەنۇبى بۆلكىگە تارقالغان. 10-ئەسىرنىڭ ئاخىرلىرى بىزنىڭ خەلقىمىز ئىچىدىن تۇنجى بولۇپ ئىسلام دېنىنى قوبۇل قىلغان سۇلتان سۇتۇق بوغراخان ئىسىملىك پادىشاھنىڭ قەبرىسى ھازىرغىچە يۇرتىمىزدا ساقلانماقتا. شۇندىن ئېتىبارەن بىزنىڭ مىللىتىمىز ئىسلام دېنىغا ئېتىقاد…

ئەقىل ھەم بىلىم تەرجىمانى بۇ تىل، رۇشەن تىل كىشىنى يۇرۇتقۇچى،بىل!            -يۈسۈپ خاس ھاجىپ تىل مەدەنىيىتى تەربىيىسى دېگەندە نەزەردە تۇتۇلىدىغىنى ئانا تىل تەربىيىسى،ئانا تىل تەربىيىسى پەرزەنتلەرنىڭ قەلبىدە ئانا تىلغا بولغان مۇھەببەت تۇيغۇسىنى ئويغىتىش،ئانا تىلنى قوغداش ۋە ئانا تىلنى تەرەققىي قىلدۇرۇشنى مەقسەت…

كامىلجان ناسىر ھۆرمىتىمدە پەخىرلىك ، ئانا تىلىم جان تىلىم . مەدەنىيەت تەختىدە ، بۈيۈك سۇلتان خان تىلىم . سىنىڭ بىلەن ئالەمدە ، قەدىر تاپتۇق زوقلاندۇق. تۆھپىلەردىن تارىختىن ، مەغرۇرانە روھلاندۇق . ئۇشبۇ سۆزۈم دەلىلى : داڭلىق ئۇيغۇر مۇقامى . ئانا…

غەيرەتجان ئابدۇللا «ئاتا، دادا، ئانا، ئاپا» سۆزلىرى بىزنى تۇغۇپ، تەربىيىلەپ، قەلبىمىزنى مېھرى مۇھەببەت تولدۇرغان ۋە مىڭ بىر جاپا بىلەن قاتارغا قوشقان قەھرىمان ئەرلەر ۋە خوتۇنلارغا ئېيتىلىدىغان، يۈكسەك ھۆرمەت مەنىسىدىكى سۆزلەردۇر. خەلقىمىزنىڭ تارىختا ياشىغان يەرلىرىنىڭ ناھايىتى كەڭلىكى، قەدىمكى ئايرىم ئۇرۇق- قەبىلىلەرگە…

ﺋﺎﻣﯧﺮﻛﺎ ﺋﺎﻟﯩﻤﻰ، ﭘﯩﺴﺨﻮﻟﻮﮒ ﺟﯩﻚ ﮬﻮﻧﺘﯧﺮ ﺗﻪﺭﺟﯩﻤﻪ ﻗﯩﻠﻐﯘﭼﻰ —ﺋﺎﺑﺒﺎﺱ ﻣﻮﻧﯩﻴﺎﺯ . ﻳﺎﻗﺘﯘﺭﯗﭖ ﺭﻩﺗﻠﯩﮕﯘﭼﻰ—– ﻣﻪﺧﻤﯘﺕ ﺋﺎﺑﻠﯩﻤﯩﺖ ﻗﻮﻳﭽﻰ( ﺷﯩﺨﻮ )<< ﺩﯗﻧﻴﺎﯞﻯ ﻣﻪﺗﺒﯘﺋﺎﺗﺘﺎ ﻛﯩﻤﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﮔﯧﭙﻰ>> ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﻣﺎﻗﺎﻟﯩﻼﺭ ﺗﻮﭘﻠﯩﻤﯩﺪﯨﻦ ﺋﯩﻠﯩﻨﺪﻯ. ﻣﯘﻗﻪﺩﺩﯨﻤﻪ ——- ﻣﻪﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻧﺎﻣﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﺎﺗﺎﻟﻐﺎﻥ ﺋﻪﻟﺪﻩ ﺧﯧﻠﻰ ﺋﯘﺯﯗﻥ ﺗﻪﻟﯩﻢ ﺋﺎﻟﺪﯨﻢ.ﻟﯧﻜﯩﻦ ﻣﻪﻧﺪﻩ ﻗﺎﻟﻐﺎﻥ ﺗﻪﺳﺮﺍﺕ…

ئابدۇللا تالىپ  ئىلىم – پەن تارخچىلېرى 20 – ئەسىرنى “ئىلىم پەن پارتلىغان دەۋر” دەپ ھۆكۇم قىلىشماقتا. مائارىپنىڭ گۇللىنىشى ئارقىسىدا، ھازىر دۇنيادا يىلىغا 650 مىڭ خىل كىتاب يىزىلىپ، مىنۇتىغا بىر خىل كىتاب نەشر قىلىنماقتا، كۇنىگە 900 خىل كەشپىيات بارلىققا كەلمەكتە، ھەر…

«كونا» تىلىمىزدىن ھازىرقى تىلىمىزغا نەزەر ئابدۇخالىق ئابلىمىت قۇتلان مەن يېقىندىن بېرى لۇغىتىمىزدىكى «تەنتەربىيە»، «تەختىراۋان»، «ساتما» دېگەندەك سۆزلەرگە دىققەت قىلىدىغان بولۇپ قالدىم، بۇ سۆزلەرنىڭ تەلەپپۇزى ۋە مەنىسىدىن قارىغاندا خېلى بۇرۇنلا لۇغىتىمىزدە بولسا كېرەك، ئەگەر بۇ سۆزلىرىمىز لۇغىتىمىزدە بولمىغان بولسا، ھازىر نېمە…

ئۆزگە تىللار ئۇلۇغلىنىپ شاخلايدۇ، يىلتىزىدىن ئورۇن ئېلىپ بىخلايدۇ. تۇيدۇرماستىن سىڭەر-ئىچەر سۈيىدەك… ئۈرۈمچىدە ئۇيغۇر تىلى يىغلايدۇ.

ئۆمەر مەتنۇرى قۇتيار ئانا تىلىم- ئۇيغۇر تىلى، ئۇيغۇرنىڭ قېنى. قېنى نېمە؟ ھاياتلىقى، بارلىقى، جېنى. مىنىڭ تىلىم مېنى تەۋەللۇت قىلغان، تەمتەم قەدەملىرىمدە مۇزىكا كۈيلىرىدەك زۇۋان ۋە ھېس-تۇيغۇ، ئىزگۈ ۋە خۇشاللىق ئاتا قىلغان خاسىيەتلىك تىل. ئۇ ئانام روھىدەك پاك ۋە غۇبارسىز تىل….

ئەنۋەر رۇزى بوزقىر مىللىي مەدەنىيەتنىڭ گۈللىنىشى، بولۇپمۇ تىلنىڭ گۈللىنىشى ئانا تىلنى مەڭگۈلۈك راۋاجلاندۇرۇش ۋە قوغداشتا. تىل ــــــ بىر مىللەتنىڭ جېنى بولۇپلا قالماي ھەم شۇ مىللەتنىڭ مەۋجۇتلۇقى ئاساسىدا ئار نومۇسنى ئاقلايدۇ. بىر مىللەتنىڭ مائارىپ ۋە مەدەنىيىتىنى كۆڭۈلدىكىدەك تەرەققىي قىلدۇرۇش، زامانىۋىيلاشتۇرۇش ۋە…

ئۇيغۇرلار ئوتتۇرا ئاسىيا دۆلەتلىرى – قازاقىستان، قىزغىزىستان، ئۆزبېكىستان، تۈرۈكمەنستان ۋە تاجىكىستان زېمىنلارىدا مەلۇم دەرىجىدە چوڭ – چوڭ توپلارنى ھاسىل قىلغان ھالدا جايلاشقان. قىرغىزىستاندا 36 مىڭ ئۇيغۇر ياشىماقتا، ئۇنىڭ ئىچىدە 20 مىڭى شەھەرلەردە، 16مىڭى يېزىلاردا ياشايدۇ. قىرغىزىستان ئۇيغۇرلىرىنى جەنۇب ئۇيغۇرلىرى ۋە…