ئۇيغۇر دىيارى

19-ئەسىرنىڭ كىيىنكى يېرىمى ۋە 20-ئەسىرنىڭ باشلىرىدا سىۋىن ھېدىن ( 1865-1951 ) ، سىتەيىن ( 1862-1930 ) ۋە پائول پىللىئوت ( 1945-1978 ) قاتارلىقلار ئىلگىرى ۋە ئاخىر تارىم ۋە جۇڭغار ۋادىلىرىدا كۆپ قېتىم ئارخىئولوگىيىلىك قىدىرىپ تەكشۈرۈش ئېلىپ بېرىپ ، زور مۇۋەپپىقىيەتلەرگە…

تۇران ئاتالغۇسى تارىختىن بۇيان ئىككى خىل مەزمۇنغا ئىگە بولۇپ كەلدى . ف . ئېنگېلس “تۇران” ئاتالغۇسىنى جۇغراپىيىلىك نام سۈپىتىدە ، “تۇرانلىقلار” ئاتالغۇسىنى خەلقلەر —- —- ئىنسان تۈركۈمى نامى سۈپىتىدە ئىشلەتكەن . “بۈيۈك لۇغەت ۋە ئېنسىكلوپېيدىيە” دە : “تۇران — تۈركى…

لاپچۇق ئۇزۇن تارىخقا ئىگە قەدىمى شەھەرلەرنىڭ بىرى. ئۇ قۇمۇل شەھىرىنىڭ 60 كىلومېتىر غەربىي جەنۇبىدىكى يارلىقلار ئارىسىغا جايلاشقان. ئالتۇزاق دېھقانچىلىق مەيدانىنىڭ بۈگۈر كەنتى ئىلى كۆل ئىشلەپچىقىرىش ئەترىتىنىڭ شەرقىي شىمالىدىكى تايزاڭ بۇلاقلىرىدىن ھاسىل بولغان چوڭ بىر ئۆستەڭ لاپچۇقنىڭ ئوتتۇرىسىدىن كېسىپ ئۆتۈپ، قارادۆۋە…

لوپنۇر بىر سېھىرلىك زىمىن. ئارخىئولوگىيىلىك پاكىتلارغا ئاساسلانغاندا بۇنىڭدىن نەچچە مىڭ يىللار ئىلگىرىدىكى دەۋىرلەردىلا بۇ رايونىدا كىشىلەر پائالىيەت ئېلىپ بېرىپ، پارلاق مەدەنىيەتلەرنى ياراتقان بولۇپ، رايونىمىزدىكى تارىخى ئۇزۇن جايلارنىڭ بىرى ھېسابلىنىلىدۇ. 1979- يىلى لوپنۇر كۆنچى دەرياسىنىڭ ئاياغ ئېقىنىغا جايلاشقان گۇمۇگۇ قەدىمى قەبرىستانلىقىدا…

ئومۇمىي ئەھۋالى : قاراماي شەھىرى جۇڭغار ئويمانلىقىنىڭ غەربىي شىمال قىسمىغا جايلاشقان ، ئەتراپى تارباغاتاي ۋىلايىتى بىلەن ، ئوتتۇرا ۋە جەنۇبىي قىسمى كۈيتۈن شەھىرى بىلەن تۇتىشىدۇ ، قاراماي شەھىرىگە مايتاغ رايونى ، قاراماي رايونى ، جەرەنبۇلاق رايونى ۋە ئۇرخۇ رايونى قارايدۇ…

رايوننىڭ ئۇمۇمى ئەھۋالى: تارباغاتاي ۋىلايىتى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتۇنۇم رايونىنىڭ غەربى شىمالىغا جايلاشقان، جۇڭغار ئويمانلىقىنىڭ غەربى شىمال بەلۋىغى ۋە غەربى قىسىم تاغلىق رايوننى كىسىپ ئۆتىدۇ. شەرقىي جەنۇبى شىخەنزە شەھىرى، سانجى خۇيزۇ ئاپتۇنۇم ئوبلاستى ۋە بايىنغۇلىن مۇڭغۇل ئاپتۇنۇم ئوبلاستى بىلەن، غەربىي جەنۇبى…

خوتەن ۋىلايىتىنىڭ ئۇمۇمى ئەھۋالى: خوتەن ۋىلايىتى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتۇنۇم رايونىنىڭ جەنۇىي قىسمىغا جايلاشقان بۇلۇپ تارىم ئويمانلىقىنىڭ غەربىي جەنۇبى قىسمىدا، شەرقى بايىنغۇلىن مۇڭغۇل ئاپتۇنۇم ئوبلاستى بىلەن، جەنۇبى شىزاڭ ئاپتۇنۇم رايونى بىلەن، غەربىي قەشقار ۋىلايىتى بىلەن،شىمالىيئاقسۇ ۋىلايىتى بىلەن تۇتىشىدۇ، غەربى جەنۇبى كەشمىر…

قەشقەر ۋىلايىتىنىڭ ئۇمۇمى ئەھۋالى:قەشقەر ۋىلايىتى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتۇنۇم رايوننىڭ غەربى جەنۇبىغا جايلاشقان. شەرقى تەرپى خوتەن ۋىلايىتى بىلەن چىگىرلىنىدۇ. غەربى شىمالى قىزىلسۇ قىرغىز ئاپتۇنۇم ئوبلاستى بىلەن، شەرقىي شىمالىي ئاقسۇ ۋىلايىتى بىلەن تۇتىشىدۇ، قەشقەر ۋىلايىتىگە قەشقەر شەھىرى، قەشقەر كونىشەھەر ناھىيسى، قەشقەر يىڭىشەھەر…

تۇرسۇن ياسىن قەدىمقى ۋادا -ئىلى ۋادىسى ئۆزىنىڭ تالاي زور ۋەقەلەرنى بېشىدىن كەچۈرگەن تارىخىي جايلىرى ۋە بۇ زور ۋەقەلەرنىڭ جانلىق شاھىدى بولغان مول مەدىنىي مىراسلىلىرى بىلەن مەملىكىتىمىزنىڭ ئىچى -سىرتىدىكى تارىخچىلارغا مەشھۇردۇر.بۇ ۋادىنى ئېچىش ۋە گۈللەندۈرۈشتە ئۆچمەس تۆھپىلەرنى قوشقان قەدىمقى ئۇيغۇرلار ۋە…

غالىب بارات ئەرك يېقىنقى يىللاردىن بېرى مەملىكەت مىقياسىدا قوزغالغان كروران قىزغىنلىقى كىشىلەرنى قىزغىن بىر تېمىغا جەلپ قىلماقتا ، ئۇ بولسىمۇ كروراننىڭ نوپۇسى قانچىلىك؟ ئۇلار نەگە كەتكەن ؟ زامانىمىزدا ئۇلارنىڭ ئەۋلادلىرى بارمۇ؟ دېگەندىن ئىبارەت. بۇ ماقالىمىزدا ئەنە شۇ سوئاللارغا جاۋاب ئىزدىنىدۇ…

ياقۇت جۇمھۇرىيىتى رۇسىيە فىدىراتسىيىسى قارمىقىدىكى جۇغراپىيلىك جەھەتتىن ياۋرو-ئاسىيانىڭ ئەڭ شەرقى شىمالىغا، تېنچ ئوكياننىڭ غەربى شىمالى قىسمى بىلەنشىم الى مۇز ئوكياننىڭ ئۇچرىشىش نۇقتىسىغا جايلاشقان تاغلىق ۋە ئىپتىدائىي ئورمانلىق بىلەن قاپلانغان كىلىماتى ئىنتايىن سوغۇق جۇمھۇرىيەت بولۇپ، زىمىنىدا مول ياغاچ ماتېرىياللىرى بولغانلىقتىن دۇنيانىڭ…

رايون ئۇمۇمى ئەھۋالى: تۇرپان ۋىلايىتى تەڭرى تېغىنىڭ جەنۇبى ئېتىكىگە، تۇرپلان ئويمانلىقىنىڭ ئوتتۇرغا جايلاشقان، شەرقى قۇمۇل ۋىلايىتى بىلەن، غەربى ۋە جەنۇبى بايىنغۇلىن مۇڭغۇل ئاپتۇنۇم ئوبلاستى بىلەن، تۇتىشىدۇ، تۇرپان ۋىلايىتىگە تۇرپان شەھىرى، پىچان ناھىيسى ۋە توقسۇ ناھىيسى قارايدۇ، ۋىلايەتلىك مەمۇرى مەھكىمە تۇرپان…