ئۇيغۇر

ﻗﯩﺮﻏﯩﺰﺳﺘﺎﻥ ﮬﻮﻛﯘﻣﯩﺘﻰ ﻳﯘﺳﯘﭖ ﺧﺎﺱ ﮬﺎﺟﯩﭙﻘﺎ ﮬﻪﻳﻜﻪﻝ ﺋﻮﺭﻧﺎﺗﻤﺎﻗﭽﻰ ﺑﻮﻟﯘﯞﺍﺗﯩﺪﯗ. ﺑﯘ ﮬﻪﻗﺘﻪ ﻗﯩﺮﻏﯩﺰﺳﺘﺎﻥ ﺩﻭﻟﻪﺗﻠﯩﻚ ﻛﺎﺑﺎﺭﺋﺎﮔﯩﻨﺘﻠﯩﻘﻰ 7-ﺋﺎﭘﺮﯨﻞ ﻛﯘﻧﻰ ﺧﻪﯞﻩﺭ ﺗﺎﺭﻗﺎﺗﻘﺎﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ، ﻣﻪﺯﻛﯘﺭ ﺧﻪﯞﻩﺭﺩﻩ << Bishkek sheherlik bash qurlush idarisining xadimi Zamire Kangeldiyevaning bildurishiche; meshhur Qirghiz maaripchisi Jusup Balasaghinigha heykel ornutulmaqchi . Bu heykel…

2009 ‏- يىلى 5 ‏- ئاينىڭ 2 ‏- كۈنى ئىستانبۇل شەھىرى فاتىخ رايونلۇق ھۆكۈمەت ئىدارىسىنىڭ ئۇيۇشتۇرۇشى بىلەن، ئېلى ئەمىرى مەدەنىيەت مەركىزىنىڭ يىغىن زالىدا، تۈركىي تىللار دىۋانىنى تاپقان ۋە تۇنجى بولۇپ نەشر قىلدۇرغان شەخس ئېلى ئەمىرى ئەپەندىنى خاتىرىلەش مۇراسىمى ئۆتكۈزۈلدى. مۇراسىمغا…

ئە. جافەرئوغلۇ(تۈركىيە) تۈركچىدىن يۈسۈپجان ياسىن ئۇيغۇرچىلاشتۇرغان بۇ ماقالىنى بۈيۈك شائىر ئەلىشىر نەۋائىي تۇغۇلغانلىقىنىڭ 570 يىللىقىغا بېغىشلايمىز. ئەھمەد جافەرئوغلۇ 20- ئەسىردە ئەزەرىلەردىن يىتىشىپ چىققان دۇنياغا مەشھۇر تۈركولوگ ۋە تۈركىيەدىكى ئۇيغۇرشۇناسلىق تەتقىقاتىنىڭ ئەڭ مۇھىم ۋەكىللىرىدىن بىرى. جافەرئوغلۇ 1899- يىلى 4- ئاينىڭ 17-…

يۈسۈپجان ياسىن (مەنبەسى : <<شىنجاڭ ياشلىرى>> 2010 يىل 5-سان) 8- ئەسىرنىڭ ئوتتۇرىلىرىدا قۇرۇلغان ئابباسىيلار خەلىپىلىكى دەۋرىدە ئەرەب مىللىتى پارسلار، تۈركلەر(تۈركىيلەر)، ھىندىلار ۋە گېرىكلارنىڭ مەدەنىيىتى بىلەن كەڭ دائىرىدە ئۇچرىشىشقا باشلىدى. بولۇپمۇ بۇ دەۋردە بۇ مىللەتلەرنىڭ مەدەنىيىتىگە مەنسۇپ مۇھىم ئەسەرلەر ئەرەب تىلىغا…

مۇھەممەتجان توختى (ئاقسۇ كەلپىن ناھىيە يۈرچى يېزا،يۈرچى ئوتتۇرا مەكتەپ ئوقۇتقۇچىسى ) ئوتيۈرەك شائىر ،ئىنقىلابىي جەڭچى ، ئۇيغۇر خەلقىنىڭ قەھرىمان ئوغلانى لۇتپۇللا مۇتەللىپ ئۆزىنىڭ قىسقىغىنا 23 يىللىق ھاياتىدا پەقەت تۇققۇز يىل ئەدەبىي ئىجادىيەت بىلەن شۇغۇللانغان بولسىمۇ ، ئاز بولمىغان قىممەتلىك ئەسەرلەرنى…

ئې.ئې، بېرتېلس تۈركچىدىن يۈسۈپجان ياسىن ئۇيغۇرچىلاشتۇرغان بۇ ماقالىنى بۈيۈك شائىر ئەلىشىر نەۋائىي تۇغۇلغانلىقىنىڭ 570 يىللىقىغا بېغىشلايمىز «1» ھەربىي يۈرۈشلىرىدە ھىندىقۇشتىن ئاق دېڭىزغىچە بولغان كەڭ زىمىننى ئىشغال قىلغان ھارماس فاتىھ تىمۇر 1405-يىلى ھايات بىلەن مەڭگۈلۈك خوشلاشتى. ۋارىسلىرى(ئادەتتە «تىمۇرىيلار» دەپ ئاتىلىدۇ) ئارىسىدا…

ئاپتورى : ئو . پرتساك مەھمۇد قەشقەرىنىڭ كېلىپ چىقىشى توغرۇلۇق قولىمىزدىكى ۋاستە «تۈركى تىللار دىۋانى» نىڭ بەزى يەرلىرىدىكى ئۆزى تەرىپىدىن بېرىلگەن چەكلىك مەلۇماتلاردىن باشقا بىر نەرسە يوق① .بۇ مەلۇماتلارغا قارىغاندا مەھمۇدنىڭ « ئۆز قەۋمىنىڭ ( يەنە تۈركلەرنىڭ ) ئەڭ ئاساسلىق…

مەريەم قۇربان مۇھىم مەزمۇنى: زوردۇن سابىر ئۇيغۇر ئەدەبىياتىنىڭ 20- ئەسىردىكى ئەڭ بۈيۈك ئەدىبلىرىدىن بولۇپ، ئۇ ئۆزىگە خاس مەنىۋى دۇنياسىدا ياشاپ، پۈتكۈل ئىجادىيەت مۇساپىسىدا ئۆزىنىڭ تاللىغان يولىدىن يانمىدى، دورىمىدى، ئالدىراپ ئەسەر ئېلان قىلمىدى. ئۇنىڭ ئەسەرلىرى تېما ، ئىدىيە ، پېرسۇناژ ،…

بۆرىباي ئەخمەدوۋ (ئۆزبېكىستان) ئۇيغۇرچىغا ئاغدۇرغۇچى: تۇرسۇن ئابدۇللا بەگيار تارىختا ئۆتكەن شەخىسلەر ھەققىدە پىكىر-مۇلاھىزە ئېلىپ بارغاندا ھەزرىتى نىزامىددىن ئەلىشىر ناۋايىنىڭ مانا بۇ سەتىرلىرى ئىختىيارسىز يادىمىزغا كېلىدۇ. بۇ گۈلشەن ئىچرەكىي يوقتۇر باقا گۈلىگە سابات، ئەجەپ سابات ئېرۇر قالسا ياخشىلىق بىلە ئات. شۇنداق،«ياخشى…

(موڭغۇل ئىستىلاسىغا قەدەر ئۇيغۇرلاردا سەنئەت) يۈسۈپجان ياسىن مەلۇمكى، ئىنسانلاردا تەبىئىي(ئادەتتىكى) تۇيغۇ ۋە چۈشەنچىدىن باشقا، يەنە بىر خىل بەدىئىي تۇيغۇ ۋە يۈكسەك تەپەككۇر بولىدۇ. گۈزەل سەنئەت دەپ ئاتىلدىغان بىلىم تارماقلىرى مانا شۇ بەدىئىي تۇيغۇ ۋە يۈكسەك تەپەككۇردىن تۇغۇلىدۇ. بەدىئىي تۇيغۇ دېگەنلىك گۈزەللىك…

ئەسەت سۇلايمان (ئۆزلۈك ۋە كىملىك تۆتىنچى باب) شۇنداق قىلىپ ستوكھولم ئۇنىۋېرسىتېتىدىكى ھاياتىم باشلاندى. بۇ شۋېتسىيىدىكى داڭلىق ئۇنىۋېرسىتېتلارنىڭ بىرى بولۇپ، 19 – ئەسىرنىڭ ئاخىرلىرى قۇرۇلغان ئىكەن. ھازىر 30 مىڭدىن ئارتۇق ئوقۇغۇچى ئوقۇيدىغان، شىمالىي ياۋروپادا ئالدىنقى ئورۇندا تۇرىدىغان ئۇنىۋېرسىتېت ھېسابلىنىدىكەن. بۇ ئۇنىۋېرسىتېت…

رەشىد رەھمەتى ئارات تۈركچىدىن يۈسۈپجان ياسىن ئۇيغۇرچىغا ئاغدۇرغان داڭلىق تۈركولوگ رەشىد رەھمەتى ئاراتنىڭ بۇنىڭدىن 20 نەچچە يىل بۇرۇن ئۇيغۇرچىغا ئۆرۈلگەن ھەم 1989- يىلى شىنجاڭ ئىجتىمائىي پەنلەر ئاكادىمىيىسى تەرىپىدىن نەشىر قىلىنىپ ئىچكى قىسىمدا تارقىتىلغان «چەتئەل ئالىملىرى – قۇتادغۇ بىلىگ ھەققىدە» ناملىق…