مەشھۇر شەخسلەر

تۇرسۇنگۈل مەھمۇد مۇھەررىر ئىلاۋىسى: ماي بوياق رەسىم سەنئىتىنىڭ جۇڭگودا تارقالغانلىقىغا تېخى 100 يىل بولمىغان بولسىمۇ، بىر تۈركۈم مۇنەۋۋەر سەنئەتكارىمىز بىر ئۆمۈر ئۆزىنىڭ زېھنىي قۇۋۋىتى ۋە ئەقىل – پاراسىتىنى سەرپ قىلىپ، جۇڭگو ماي بوياق سەنئىتىنىڭ گۈللىنىشى ۋە تەرەققىياتىغا زور تۆھپىلەرنى قوشتى….

ئابلىكىم ئوبۇل تونۇلغان خەلق سەنئەتكارى، پېشقەدەم داستانچى شاھ مۇھەممەد 2009 – يىل 11 – ئاينىڭ 8 – كۈنى 97 يېشىدا ئالەمدىن ئۆتتى. مەرھۇم 1912 – يىلى قاراقاش ناھىيىسىنىڭ كۇيا يېزىسى قاقلىق كەنتىدە داستانچى ئائىلىسىدە تۇغۇلغان. ئەسلىي ئىسمى مۇھەممەد پاسار بولۇپ،…

خۇدابەردى ئابدۇللا خەلقىمىز ئۆزىنى سۆيگەن ئوغلىغا ھەرقاچان كەڭ قۇچاق ئاچىدۇ، ئۇنىڭغا سۆيۈملۈك نام بېرىدۇ. ‹‹چاقماقجان››(1984 – يىلى ئالەمدىن ئۆتكەن) قەشقەر ئەھلىنىڭ سۆيۈملۈك ئوغلى روزىئاخۇنغا بەرگەن مۇبارەك نام. خەلق ئەقىللىق. شۇڭا ئۇلار ھەرىكىتى چاققان، گەپ – سۆزدە چېچەن بۇ ئوغلىغا شۇ…

غازى ئەھمەد جۇڭگو گۈزەل سەنئەت ساھەسىدە تەسىرى ناھايىتى ياخشى، ئەقىل – پاراسەتكە، يۇمۇرىستىك خۇسۇسىيەتكە باي ئادەم بولۇپ، رەسساملىق ساھەسىدىكى ‹‹نەسىردىن ئەپەندى›› دېگەن نامى بار. نەسىردىن ئەپەندى لەتىپىلىرىنى ئېيتالايدىغانلار كۆپ بولسىمۇ، غازى ئەھمەدتەك جانلىق، قىزىقارلىق ئېيتالايدىغانلار كۆپ ئەمەس. ئەگەر نەسىردىن ئەپەندى ئۇيغۇرلار…

ئابدۇقادىر قارلۇق يېڭى دەۋر تىل ۋە تەرجىمە ئىشلىرىمىزنىڭ تۆھپىكار باشلامچىلىرىنىڭ بىرى، تونۇلغان ئەدىپ، شائىر، تىلشۇناس ھەم تەرجىمان، يېڭى دەۋر ئۇيغۇر نەشرىياتچگىلىقىنىڭ ئۇلىنى سالغۇچىلارنىڭ بىرى، ئۇيغۇر مەدەنىيەت تەتقىقاتچىسى ئىمىن تۇرسۇن ئەپەندى 1924-يىلى 10-ئاينىڭ 10-كۈنى ئۈرۈمچى شەھىرىنىڭ ھازىرقى سەنشىخاڭزى مەھەللىسىدىكى بىر مەرىپەتپەرۋەر…

جۇڭگونىڭ يىراق چېگرا رايونى شىنجاڭنىڭ مەركىزىي شەھىرى ئۈرۈمچى خۇددى بۇ يەردىكى مول نېفىت زاپىسى كەبى چالقىنىپ تۇرماقتا . 3800 يىللىق « ئاپئاق ئايىم » مۇشۇ چالقىنىشلارنىڭ بىر قىسمى . كاشتان رەڭلىك چېچى ، دۈگىلەك كۆزى ، ئاپئاق تېرىسى ، ئوتتۇرىدىن…

بۈيۈك ئالىم مەھمۇد قەشقەرىنىڭ ئانىسى رابىيە كاشىغەرى ياش ۋاقتىدا تونۇلغان شائىرە ئىكەن. ئەمما ئۇنىڭ ئاجايىپ ئادىتى بولۇپ، ھەر ھەپتىنىڭ پەيشەنبە كۈنى شامدىن يېنىپ ئۆگزىگە چىقىپ، يۇلتۇزلارغا قاراپ، مۇناجات ئوقۇيدىكەن . تۈن نىسپى بولغاندا ھوجرىسىغا چۈشۈپ ، ئازراق غىزالىنىپ، بىردەم ئارام…

نەشر قىلىنغان كىتابلىرى: 1.«شىنجاڭنىڭ تاڭ دەۋرىدىكى ناخشا-ئۇسۇل سەنئىتى»،شىنجاڭ خەلق نەشرىياتى ، 1980- يىلى نەشر قىلغان. 2.«ئۇيغۇر كىلاسسىك مۇزىكىسى “ئون ئىككى مۇقام”ھەققىدە»مىللەتلەر نەشرىياتى ، 1980- يىلى نەشر قىلغان. 3.«رۇبائىيات»(1) ، قەشقەر ئۇيغۇر نەشرىياتى 1982- يىلى نەشر قىلغان. 4.«ئۇيغۇر پەلسەپە تارىخىغا ئائىت…

پەرھات جىلاننىڭ قىسقىچە تەرجىمىھالى تالانتلىق يازغۇچى پەرھات جىلان 1945-يىلى 8-ئاينىڭ 8- كۈنى غۇلجا شەھرىدە خىزمەتچى ئائىلىسىدە دۇنياغا كەلگەن. 1954-يىلىدىن 1961-يىلىغىچە غۇلجا ۋە ئۈرۈمچى شەھەرلىرىدىكى روس مەكتەپلىرىدە ئوقۇغان. 1961-يىلىدىن 1966-يىلىغىچە ئۈرۈمچىدە ئۇيغۇرچە تولۇقسىز ۋە تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپلەردە ئوقۇغان. ئۇ مەدەنىيەت ئىنقىلابى…

(زوردۇن سابىر تۇغۇلغانلىقىنىڭ 70 يىللىقىغا بېغىشلايمەن) ئەكبەر قادىر زوردۇن سابىر ( 1937 – 1998 ) 20 – ئەسىر ئۇيغۇر ئەدەببىياتىدىكى مەشھۇر رېئالىستىك يازغۇچى. ئۇ ئاساسلىقى 20 – ئەسىرنىڭ 70 –يىللىرىدىن باشلاپ ئىجادىيەت بىلەن شۇغۇللىنىپ. ئۆزى ياشىغان دەۋرىدىكى ئەدىبىي ئىجادىيەتنىڭ گۈللىنىشىگە…

ئەسەت سۇلايمان تىل ھەر قانداق بىر مىللەتنىڭ مەۋجۇت بولۇپ تۇرۇشى ۋە مەدەنىيەت تەرەققىياتىدىكى ھەل قىلغۇچ ئامىللارنىڭ بىرى . ياكۇب گرىم :«بىر مىللەتنىڭ تىلى ئۆز نۆۋىتىدە شۇ مىللەتنىڭ تارىخىدۇر . بىر مىللەتنىڭ تارىخىغا نىسبەتەن ئۇستىخان – سۆڭەك ، قەبرە – كېپەنلەرگە…

ﺋﺎﺑﺪﯗﻗﺎﺩﯨﺮ ﺩﺍﻣﻮﻟﻼﻣﻨﯩﯔ ﻗﯩﺴﻘﯩﭽﻪ ﺗﻪﺭﺟﯩﻤﮭﺎﻟﻰ ﯪﭘﺘﯘﺭ: ﻳﺎﻟﻘﯘﻥ ﺭﻭﺯﻯ ﺋﯩﺴﻼﻣﯩﻴﻪﺕ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﺪﺍ 18- 19- ﺋﻪﺳﯩﺮﻟﻪﺭ ﻣﯩﺴﻠﯩﺴﯩﺰ ﭘﺎﺟﯩﺌﻪﻟﯩﻚ ﺩﻩﯞﺭ ﮬﯩﺴﺎﺑﻠﯩﻨﯩﺪﯗ. ﭼﯘﻧﻜﻰ ﺑﯘ ﺋﻪﺳﯩﺮﻟﻪﺭﺩﻩ ﺋﯩﺴﻼﻣﯩﻴﻪﺕ ﺩﯗﻧﻴﺎﺳﯩﺪﯨﻜﻰ ﺩﯗﻧﻴﺎﯞﻯ ﺋﯩﻜﻜﻰ ﭼﻮﯓ ﺋﯩﻤﭙﯩﺮﯨﻴﻪ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺗﯘﺭﻙ ﺋﻮﺳﻤﺎﻥ ﺋﯩﻤﭙﯩﺮﯨﻴﯩﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﯘﺭﻙ ﻣﻮﻏﯘﻝ ﺋﯩﻤﭙﺮﯨﻴﯩﺴﻰ ﻛﯘﻧﺴﯧﺮﻯ ﺋﺎﺟﯩﺰﻟﯩﺸﯩﭗ ﻗﻪﺩﻩﻣﻤﯘ ﻗﻪﺩﻩﻡ ﮬﺎﻻﻛﻪﺗﻜﻪﻥ ﻳﯘﺯﻟﻪﻧﮕﻪﻥ ﮬﻪﻡ…